Jazda ekologiczna i defensywna – cele i korzyści

Na początku warto podkreślić, że jazda ekologiczna i jazda defensywna mają wiele cech wspólnych, jednak są też pomiędzy nimi istotne różnice. Różnice te polegają przede wszystkim na innym celu.

Jazda ekologiczna ma na celu ograniczenie wpływu na środowisko poprzez zmniejszenie zużycia paliwa dzięki odpowiedniej technice jazdy. Z tego powodu można postawić znak równości pomiędzy jazdą ekologiczną i ekonomiczną. Poza ograniczeniem zużycia paliwa zmniejszamy zanieczyszczenie środowiska i koszty eksploatacji samochodu także poprzez mniejsze zużycie opon i elementów układu hamulcowego, czyli niższą emisję pyłów.

Cel jazdy defensywnej polega na świadomym unikaniu zagrożeń w ruchu drogowym i prowadzeniu samochodu w sposób jak najbardziej ograniczający ryzyko kolizji bądź też wypadku. Efektem jest między innymi płynniejsza jazda, co znaczy także – bardziej ekonomiczna.

Z pewnością każdy fleet manager, analizując koszty, chciałby aby użytkownicy floty firmowej jeździli oszczędnie, ekologicznie i bezpiecznie. Zazwyczaj jednak użytkownikom zależy przede wszystkim na czasie, pod którego presją wykonują obowiązki służbowe. Sprawia to, że zwykle jeżdżą oni w sposób całkowicie odmienny od zasad eko i defense drivingu – szybko, nerwowo, często niebezpiecznie.

Jak to zmienić? Jak sprawić, by użytkownicy stosowali zasady jazdy ekologicznej i defensywnej?

Przyjrzyjmy się zaletom jazdy defensywnej i ekologicznej, a tych jest wiele. Do najistotniejszych możemy zaliczyć:

Ograniczenie wpływu na środowisko: zmniejszenie zużycia paliwa i emisji CO2.

W celu uświadomienia skali zjawiska warto podać kilka przykładowych danych. Samochód z silnikiem benzynowym, zużywający około 7,5l/100km, który przejeżdża rocznie 20 tyś. km, emituje niemal 3,5 tony CO₂. Jazda według zasad eco-drivingu pozwala obniżyć zużycie paliwa o 5–10% w zależności od stylu jazdy oraz warunków drogowych. W efekcie, przy rocznej emisji floty wynoszącej np. 100 ton CO₂, oszczędności mogą wynieść nawet 5–10 ton CO₂, co przekłada się na realne korzyści dla środowiska. Istotne jest również zmniejszenie emisji pyłów ze zużywalnych części samochodów takich jak na przykład klocki hamulcowe czy opony oraz zmniejszenie zanieczyszczeń związanych z naprawami samochodów.

Redukcja kosztów eksploatacji samochodów: zmniejszenie zużycia paliwa, części eksploatacyjnych, nieplanowych napraw oraz kosztów ubezpieczenia.

Jazda zgodna z zasadami eko-drivingu, jak również jazda defensywna, poprzez zmniejszenie liczby gwałtownych manewrów, takich jak hamowanie, przyśpieszanie czy ostre skręty nie tylko pozwala zaoszczędzić paliwo, ale także bezpośrednio wpływa na mniejsze zużycie eksploatacyjne samochodu i koszty z tym związane. Ponadto, łagodniejsza jazda istotnie ogranicza ryzyko zdarzeń drogowych, przyczyniając się w ten sposób do zmniejszenia kosztów ubezpieczenia floty.

Zwiększenie bezpieczeństwa użytkowników: wykształcenie prawidłowych nawyków i ograniczenie ryzyka kolizji i wypadków. Bardziej świadomi i lepiej wyszkoleni kierowcy – użytkownicy samochodów służbowych będą jeździć bezpieczniej. Doświadczenie wskazuje, że jazda ekologiczna i defensywna nie wydłuża znacząco czasu przyjazdu na danym odcinku drogi natomiast znacząco zwiększa szanse na bezpieczne, a tym samym skuteczne dotarcie do celu.

Poprawa przewidywalności funkcjonowania floty: zmniejszenie awaryjności pojazdów i szkodowości.

Jazda zgodna z zasadami eko i defence drivingu jest w znacznie mniejszym stopniu obciążająca dla wielu podzespołów samochodu a także istotnie zmniejsza ryzyko wypadków. Dzięki temu pozwala ona ograniczyć utrudnienia w funkcjonowaniu floty związane z przestojami pojazdów z powodu zdarzeń drogowych lub awarii.

Jak widać, efekty są ze wszech miar korzystne i pożądane, ale jak przekonać użytkowników do stosowania powyższych zasad?

Poniżej przedstawię krok po kroku, jak efektywnie wdrożyć eko i defence driving w firmie i jakie działania przyniosą najlepsze rezultaty.

Edukacja i szkolenia kierowców

Aby użytkownicy mogli stosować zasady jazdy ekologicznej i defensywnej, muszą je znać zarówno w teorii jak i nabyć umiejętności praktyczne oraz być świadomymi osiąganych korzyści. Nawet najlepsze technologie wspomagające jazdę ekonomiczną będą mało skuteczne bez odpowiedniego przeszkolenia pracowników. Szkolenia powinny obejmować między innymi:

• zagadnienia teoretyczne: podstawowe zasady, takie jak płynna jazda, unikanie gwałtownego przyspieszania i hamowania, utrzymywanie optymalnej prędkości czy daleka obserwacja drogi i wczesne przewidywanie sytuacji,
• zajęcia praktyczne: szkolenia na torze z instruktorem, podczas których kierowcy będą mieli okazję przećwiczyć techniki jazdy defensywnej i ekologicznej. Instruktor zwróci uwagę na popełniane błędy i wskaże kierunki do poprawy techniki jazdy.
• Programy e-learningowe: Dla kierowców, którzy nie mogą uczestniczyć w szkoleniach stacjonarnych, warto wdrożyć kursy online. Mają one znaczenie szczególnie w zakresie podnoszenia świadomości kierowców

Monitorowanie stylu jazdy

Wdrażając eco i defence driving, konieczne jest wykorzystanie narzędzi do monitorowania stylu jazdy. Użytkownicy powinni na bieżąco otrzymywać feedback dotyczący ich stylu jazdy w celu poprawienia nawyków. Telematyka umożliwia informowanie użytkownika o każdym nieprawidłowym lub niebezpiecznym manewrze, na przykład gwałtownym hamowaniu czy za dużej prędkości w zakręcie.

Optymalizacja tras i planowanie jazdy

Jazda ekologiczna i defensywna to nie tylko styl jazdy, ale również optymalizacja tras. Nowoczesne narzędzia wspierające planowanie tras, takie jak systemy telematyczne, umożliwiają szczegółowe planowanie i monitorowanie tras, wspierając fleet managara oraz użytkownika. Pozwalają one między innymi:

• Wybierać najbardziej ekonomiczne i bezpieczne trasy: Omijanie korków i tras z dużym natężeniem ruchu wpływa na zużycie paliwa oraz bezpieczeństwo. Dobór trasy odbywa się w czasie rzeczywistym, z uwzględnieniem pory dnia, aktualnych warunków drogowych i ewentualnych utrudnień.
• Redukować czas postoju: Dzięki lepszemu planowaniu trasy można uniknąć długich przestojów na światłach czy w korkach, co zmniejsza zużycie paliwa.
• Dostosowywać godziny wyjazdów: Wybór odpowiednich godzin wyjazdu, aby unikać ruchu szczytowego, również przyczynia się do mniejszych kosztów paliwa i poprawy bezpieczeństwa.

W celu prowadzenia konstruktywnych spotkań i rozmów z użytkownikami samochodów służbowych fleet manager może wykorzystać systemy telematyczne do:

Analizowania danych o stylu jazdy:

• Liczba gwałtownych przyspieszeń i hamowań: ich ograniczenie wskazuje na płynniejszy styl jazdy, korzystny dla ekonomii i bezpieczeństwa.
• Utrzymanie umiarkowanej prędkości: pozwala zmniejszyć zużycie paliwa o ok. 5–15% w porównaniu do jazdy dynamicznej.
• Czas pracy na biegu jałowym: długi czas jałowy powoduje niepotrzebne spalanie paliwa – warto dążyć do jego ograniczenia.

Tworzenia raportów i rankingów:

• Regularne raportowanie wyników pozwala motywować kierowców do poprawy ich techniki jazdy oraz nagradzać liderów.

Personalizacji feedbacku:

• Indywidualne rozmowy z kierowcami na temat ich wyników pomagają wskazać obszary wymagające poprawy i zaproponować konkretne rozwiązania.

Tworzenia programów motywacyjnych:

Aby wdrożenie przyniosło oczekiwane efekty, niezbędne jest zaangażowanie kierowców. Wprowadzenie systemu nagród za efektywną jazdę może znacząco podnieść motywację. Przykłady działań: W systemach nagród i grywalizacji kluczowe jest ustanowienie jasnych celów i wskaźników, które fleet manager może śledzić. Przykładowe wskaźniki to: liczba gwałtownych przyspieszeń lub hamowań, średnia prędkość, czas jazdy w ruchu miejskim vs. autostradowym. Przy wprowadzeniu grywalizacji można rozważyć system punktowy – np. przyznawanie punktów za każdy dzień jazdy zgodnej z zasadami eco-drivingu, które pracownicy mogą wymieniać na nagrody.

• Nagrody rzeczowe lub finansowe: Za najlepsze wyniki w oszczędnej i bezpiecznej jeździe można przyznawać premie, vouchery na zakupy czy nagrody rzeczowe.
• Certyfikaty uznania: Przyznawanie dyplomów czy tytułów, np. „Kierowca miesiąca”, wzmacnia pozytywną rywalizację.
• Grywalizacja: Stworzenie platformy rywalizacji, w której kierowcy zbierają punkty za przestrzeganie zasad eco i defence drivingu, może przynieść bardzo pozytywne efekty.

Wdrożenie technologii wspierających jazdę ekologiczną i defensywną

Zaawansowane technologie mogą znacznie ułatwić wdrożenie zasad eco i defence drivingu. Fleet managerzy powinni rozważyć inwestycję w:

• Systemy telematyczne: Umożliwiają monitorowanie i analizowanie stylu jazdy, a także dostarczanie kierowcom wskazówek w czasie rzeczywistym.
• Aplikacje mobilne: Aplikacje pomagające kierowcom śledzić ich wyniki i porównywać je z innymi użytkownikami floty.
• Nawigacje GPS z funkcją eco-routing: Wybierające trasy o najmniejszym zużyciu paliwa.

Utrzymanie floty w dobrym stanie technicznym

Warunkiem niezbędnym efektywności eko i defence drivingu jest odpowiedni stan techniczny pojazdów. Fleet manager powinien zadbać o: Regularne serwisowanie pojazdów: Odpowiedni stan techniczny silnika, opon, hamulców i innych kluczowych elementów wpływa na ekonomikę i bezpieczeństwo jazdy.

Podsumowanie

Wdrożenie eco-drivingu wymaga podejścia strategicznego, które łączy edukację, technologie i motywację kierowców. Osiągnięcie długoterminowych korzyści, takich jak zmniejszenie emisji CO₂, obniżenie kosztów operacyjnych i większe bezpieczeństwo na drodze jest możliwe poprzez zastosowanie nowoczesnych systemów stałego systematycznego monitorowania postępów w działaniach. Dla fleet managerów wdrożenie zasad eco-drivingu oznacza zarówno wyzwanie, jak i szansę na zwiększenie efektywności operacyjnej firmy.

‍